O figuratywiźmie w sztuce

Sztuka figuratywna

W końcu doszłam do określenia, które najbardziej mi pasuje. Jest jednocześnie na tyle ogóle, by objąć moją twórczość. Sztuka figuratywna. O figuratywności w sztuce słyszałam już wcześniej, ale nigdy do końca nie zdawałam sobie sprawy co ono oznacza i obejmuje. Często ludzie myślą, że sztuka figuratywna jest synonimem sztuki realistycznej. To błędne założenie. Figuratywizm obejmuje zarówno dzieła realistyczne, jak i nierealistyczne. W czym zatem tkwi rdzeń sztuki figuratywnej? Sztuka figuratywna określa przedmioty istniejące w rzeczywistości, czyli reprezentatywne. Potrafimy określić czym dany obiekt na obrazie jest, nawet jeśli jest zdeformowany, czy przedstawiony w sposób nieoczywisty. Całość może tworzyć nawet nierealistyczną wizję niepasujących do siebie elementów, ale elementów, które potrafimy jakoś zaklasyfikować.

Malarstwo figurowe

Jednym z wyszczególnionych odłamów, które należą do sztuki figuratywnej, jest malarstwo figurowe. Mimo, że sztuka figurowa należy do figuratywizmu, nie należy tego mylić, ponieważ figurowa sztuka opisuje tylko takie prace w których głównym elementem jest człowiek. Zapewne wyszczególnienie to zostało dokonane, bo był to od malowideł naskalnych, najczęściej poruszany temat w sztuce, obecnie nadal bardzo aktualny.

Sztuka figuratywna, a abstrakcja

Czy zatem można powiedzieć, że sztuka figuratywna jest przeciwieństwem abstrakcji? Teoretycznie “czysta abstrakcja” spełniała kryteria przeciwieństwa figuratywizmu, ponieważ nic co przedstawia nie byłoby dla nas rozpoznawalne, jako konkretne obiekty. Byłaby to zatem kompozycja formalna plam barwnych, linii, faktury. Ktoś kiedyś powiedział, że to geometria jest najwyższą formą abstrakcji. Trudno się nie zgodzić.

Pytanie pojawia się jeżeli na jednym dziele sztuki znajdują się i elementy abstrakcyjne i figuratywne. Czy coś przeważa np. sztuka figuratywna, czy klasyfikujemy zawsze tam, gdzie jest czegoś więcej? Osobiście przychylam się bardziej do tej pierwszej propozycji, czyli nawet jeżeli np. postać ludzka jest malutka, na tle abstrakcji, to zaklasyfikowałabym ją do sztuki figuratywnej. Uważam, że sztuka figuratywna jest szerszym pojęciem, niż abstrakcja.

Czasami ciężko określić czy coś jest bardziej abstrakcją, czy sztuką figoratywną. Jak nie trudno się domyślić, granica jest bardzo cienka i trudno dostrzegalna.

Nurty i kierunki

Gdy już względnie potrafimy określić czy nasza sztuka jest abstrakcją, czy sztuką figuratywną, możemy wyszczególnić nurty. Nurty sztuki figuratywnej to m.in.:

• architektura, pejzaż miejski
• martwa natura
• sztuka figurowa, portret
• malarstwo historyczne, religijne

Taka klasyfikacja od ogółu do szczegółu bardzo ułatwia sprawę.

Kierunki w sztuce to natomiast określone w pewnym czasie upodobania i fascynacje artystów. Np. impresjonizm, fowizm, realizm, symbolizm, ekspresjonizm.

Ciężko określić obecny kierunek w sztuce, ponieważ jesteśmy jego częścią. Dopiero po czasie nasi potomni zapewne go zaklasyfikują.

Z drugiej strony, czy zaklasyfikowanie się gdzieś powinno być tak ważne dla artysty? Być może to my w przyszłości zapoczątkujemy jakiś kierunek?