Gdy myślimy “rysunek”, czasem ciężko jest Nam zdefiniować – czym on właściwie jest? Zastanawiamy się – co odróżnia go od malarstwa bądź grafiki lub czy jest on uznawany za pełnowartościowe dzieło?
Rysunek towarzyszył ludzkości od niepamiętnych czasów, wykonywany przeróżnymi narzędziami. Mimo to, długo był w cieniu, uznawany jedynie za przedsmak dzieła, a nie odrębne medium. W kulturze europejskiej, dopiero Renesans uznaje się za moment usamodzielnienia się tej dziedziny sztuki, chociaż oczywiście nadal nie w pełni wartościowej według krytyków w tamtych czasach. Na Dalekim Wschodzie było inaczej, tam tradycje artystyczne od początku były silnie zakorzenione w rysunku.
Chiński poemat z epoki Song mówi:
“Sztuka stwarza coś, co jest ponad kształtem rzeczy, chociaż jej znaczenie polega na tym, by zachować kształt rzeczy.”
Rysunek – co to?
Pojęcie Rysunek jest opisane w Encyklopedii PWN, jednak ta definicja, uważam, że, nie oddaje sedna poruszanego problemu.
Rysunek to ślad na powierzchni, ale ślad pod postacią linii. Linia jest, moim zdaniem, wyróżnikiem rysunku.
Honore do Balzac “Nieznane arcydzieło”
“Nie ma linii w naturze” – mówi Frenhoffer
Paul Cezanne
“Rysunek czysty jest abstrakcją”
Linia jest czysto abstrakcyjną formą, która nie występuje w naturze. Stosujemy ją w celu dokonania pewnej syntezy. Rysujemy kontury , by wydzielić interesujące nas obszary i tym samym pomagamy sobie w zobrazowaniu rzeczywistości. Dlatego “czysty rysunek” jest abstrakcją – jak mówi Cezanne.
Doskonałym przykładem “czystego rysunku” są prace Pabla Picassa.
Rysunek jest najczęściej wykonywany ołówkiem, węglem, kredką, pastelem, kredą, pisakiem, tuszem, patykiem, jednak możliwość użycia narzędzi jest praktycznie nieograniczona. Taka sama dowolność jest przy wyborze podłoża, mimo, że najczęściej jest to papier. Rysunek może być szybkim szkicem uchwycenia wizji artysty lub dopracowanym samodzielnym dziełem. Rysunek można również łączyć z innymi formami wyrazu artystycznego.
Czym się różni rysunek od malarstwa, a czym od grafiki?
Wkurza mnie gdy ktoś próbuje odróżnić rysunek od malarstwa, na podstawie koloru. Szczególnie jest to widoczne na uczelniach artystycznych, gdzie źle jest postrzegane, przynoszenie kolorowych prac na zajęcia z rysunku. Studenci ograniczają się najczęściej do ołówka i węgla. Uważam, że takie podejście jest bardzo ograniczające.
Paul Cezanne
“Rysunek i kolor nie są czymś różnym, bo wszystko w naturze jest kolorowe.”
Rysunek może być wykonany kolorowymi pastelami, a namalowany obraz może być czarno-biały. Nie tutaj powinniśmy szukać rozróżnienia. To linia i plama odróżnia rysunek od malarstwa. W malarstwie nie ma konturu, jest tylko światło. To plama o odpowiedniej temperaturze i walorze buduje przestrzeń i różnicuje rzeczy.
Efektem końcowym rysunku lub malarstwa jest jedno unikalne dzieło. Grafika natomiast, dzięki użyciu matrycy, powiela repliki – odbitki. Technologia różnicuje te dziedziny sztuki.
Rosnące zainteresowanie rysunkiem
Obecnie obserwujemy rosnące zainteresowanie rysunkiem. Jest organizowanych coraz więcej konkursów i wystaw, których głównym tematem jest rysunek, jako samodzielna i odrębna forma sztuki. Widoczne jest to również na aukcjach dzieł sztuki, gdzie kolekcjonerzy coraz częściej wybierają rysunek do swoich kolekcji. Rysunki znanych mistrzów osiągają coraz wyższe ceny. W 2012 roku sprzedano “Krzyk” Edvarda Muncha za 107 milionów dolarów.
Dodaj komentarz